Alsof mijn vleugels werden afgehakt

Interview met Lydia Bustinduy, winnaar van de Prijs van Verdienste 2020

NDT 1-danser Lydia Bustinduy is de winnaar van de Prijs van Verdienste 2020, uitgereikt door Stichting Dansersfonds ’79. De Dansersfondsprijzen zijn de langst bestaande Nederlandse dansprijzen en werden in 1979 geïnitieerd door zijn oprichters Alexandra Radius en Han Ebbelaar. Jaarlijks worden de prijzen uitgereikt tijdens het Nederlands Balletgala, de benefietvoorstelling van het fonds. Oorspronkelijk zou deze uitreiking plaatsvinden op maandag 16 november 2020 in het DeLaMar Theater in Amsterdam, in aanwezigheid van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix. Vanwege de coronamaatregelen is het Gala, en daarmee ook de prijsuitreiking, eerder verplaatst naar maandag 25 januari, en uiteindelijk helaas afgelast.

Onderstaand interview met Lydia werd opgesteld voor het Nederlands Balletgala. Ondanks dat de benefietvoorstelling niet door gaat, willen we graag dit verhaal van Lydia met je delen.

 

tekst: astrid van leeuwen

“We waren net uit de VS vertrokken toen Trump de grenzen dichtgooide. Na een week lang in New York te hebben gedanst, waren we zojuist in Montreal aan onze Canadese tournee begonnen. Maar al na mijn eerste voorstelling viel het doek, alle theaters in de stad moesten dicht. Het was een angstige situatie. We verzamelden ons in de lobby van het hotel en wilden allemaal zo snel mogelijk naar huis. Ik heb drie jonge kinderen – wat als ook de Canadese grenzen zouden sluiten en ik niet meer thuis kon komen?”

“We hebben gelukkig nog net op tijd kunnen terugkeren en toen waren ook hier de theaters inmiddels gesloten. Bizar, opeens zit je thuis! In het begin bracht dat gemengde gevoelens teweeg. Na een lange tijd van heel hard werken en veel van huis zijn, was ik blij dat ik weer even moeder kon zijn. Maar tegelijkertijd was er wel steeds dat gevoel van: hoelang gaat dit duren?

Fysiek gezien redde ik het wel. We hebben een klein huis, dus ik moest de ballet- en pilateslessen die NDT voor ons organiseerde in de kamer van mijn zoon volgen, maar na zoveel jaren van intense fysieke arbeid kon mijn lichaam dat wel aan: even niet hele dagen trainen en repeteren.

Mentaal vond ik het een stuk zwaarder. Ik sta aan het einde van mijn carrière en juist nu, nu ik ouder ben, voel ik mij veel vrijer, heb ik de ‘state of mind’ om eindelijk mijzelf op het toneel te zijn. En net op dat moment stopt alles. Dat voelde toch enigszins alsof mijn vleugels werden afgehakt.”

In 'The Hole' (2018) van Ohad Naharin. Foto: Rahi Revani
Zonder aanraking

“Als gezelschap en als dansers onderling hielden we nauw contact. Al snel ontstonden er ook nieuwe initiatieven, zoals een aantal Zoom-versies van Switch, ons jaarlijkse choreografieworkshopprogramma. Ik heb daar helaas niet aan meegedaan, ik had thuis mijn handen vol aan het onderwijs geven aan mijn kinderen. Als Spaanse ben ik een heel ander schoolsysteem gewend, dus ik heb mij echt moeten verdiepen in het Nederlandse systeem.”

In 'FLUKE' (2008) van Mats Ek. Foto: Joris-Jan Bos

“Mijn eerste repetities in de studio na de lockdown waren die voor Standby, de afscheidschoreografie van Paul Lightfoot. Alle dansers deden daarin mee, maar het geheel is in stukjes opgenomen, met hooguit drie mensen in de studio, ieder binnen zijn of haar eigen vierkant. Met uitzondering van de mensen die een huishouden delen, hoefde niemand elkaar aan te raken. Dat is op zich natuurlijk al heel wonderlijk en atypisch voor alles wat dans behelst.”

Overweldigd

“Ik ben heel blij dat ik momenteel met Roger (Van der Poel, die in Canada onverwacht zijn laatste voorstelling bij NDT danste – red.) kan werken aan het terughalen van Get Out, het duet dat Peter Chu in 2019 voor ons maakte. Het Dansersfondsgala wordt voor mij de eerste keer dat ik weer op het toneel sta en dan mag ik ook nog eens de Prijs van Verdienste in ontvangst nemen. Ik was totaal overweldigd toen ik dat nieuws kreeg. Je verwacht het niet, je danst voor jezelf, voor je publiek, niet voor een prijs, en bovendien: er zijn zoveel dansers die net zo hard werken als ik.”

“Peters duet heeft een heel speciale betekenis voor mij: hij weet iets heel bijzonders uit elke vrouw met wie hij werkt te halen. Zowel wat betreft hun kracht, als wat betreft hun bescheidenheid en sensitiviteit. Ik hoef bij hem geen rol te spelen, me niet anders voor te doen dan ik ben.”

“Ik weet niet hoelang ik als danseres nog door kan gaan en daarom geniet ik nu van elk moment. Het afscheid van Nederlands Dans Theater komt natuurlijk dichterbij, maar door alles wat er momenteel in de wereld gebeurt, kan ik daar nu geen beslissing over nemen. Het ene moment denk ik: het is tijd om te stoppen, het andere moment roept iets in mij ‘to go crazy one more time’.”

Samen met Roger Van der Poel in 'Vanishing Twin' (2008) van Jiří Kylián. Foto (2020): Joris-Jan Bos.
Je cookie instellingen blokkeren deze content.
Pas je instellingen aan om de content alsnog in te laden.

Lydia Bustinduy

In 1997 studeerde de Spaanse Bustinduy af aan het Institut del Teatre & Dansa in Barcelona waarna ze onderdeel werd van de IT Dansa (het dansgezelschap van de theaterschool) en daar twee jaar werkte alvorens ze werd aangenomen bij NDT 2 in 1999 in Den Haag. Na slechts twee jaar bij het tweede gezelschap van NDT stroomde Bustinduy door naar het eerste gezelschap, NDT 1, waar ze tot op heden een glanzende carrière geniet. Bustinduy danste toonaangevende rollen in werken van Crystal Pite, Marco Goecke, Ohad Naharin, Gabriela Carrizo, Franck Chartier, Sol León & Paul Lightfoot en vele anderen.

Bekijk hier meer foto’s van Lydia bij NDT