In gesprek met Karyn Benquet

De geschiedenis heeft de neiging om een grote verscheidenheid aan belangrijke figuren en verhalen over het hoofd te zien die nooit de canon halen, noch in ons collectieve geheugen zijn opgeslagen. Met het Recentering Narratives Project wil Prince Credell, Beleidsadviseur Diversiteit & Inclusie bij Nederlands Dans Theater (NDT), deze blinde vlekken binnen de historische context van het gezelschap aan het licht brengen en het (NDT-)archief aanvullen met de vele multiraciale en veelzijdige talenten en artiesten die het (NDT-)podium door de decennia heen hebben gesierd. Dit project wil niet het verleden van NDT benadrukken waarin verschillen werden gevierd, maar wil eerder kunstenaars van kleur erkennen die geholpen hebben de artistieke creativiteit en identiteit van het gezelschap en de dansgemeenschap in het algemeen uit te bouwen. Via het Recentering Narratives Project zullen de bijdragen van deze kunstenaars worden benoemd en erkend. Niet in de laatste plaats omdat veel van deze voormalige NDT-dansers vandaag de dag nog steeds een enorme bijdrage leveren aan de kunstvorm!

Coverphoto: Chamber – Medhi Walerski. Foto: Rahi Rezvani

Deze maand oktober eren we danser, choreograaf, docent en sportpedagoog Karyn Benquet. Ze studeerde dans in Frankrijk aan het Ballet Méditerranéen Danse en het Conservatoire National Supérieur de Musique et de Danse de Paris. Ze trad over de hele wereld op met dansgezelschappen als Grand Théatre de Genève, Ballets de Monte-Carlo en NDT 1 van 2008-2013.

Tijdens haar carrière als professioneel danser ontwikkelde ze een passie voor het menselijk potentieel op het gebied van perceptie. Momenteel richt ze zich op het gebied van dans, onderwijs, sportgeneeskunde en genezing door middel van verschillende samenwerkings- en culturele projecten.

Hoe zag je eerste danservaring eruit en hoe ging dat samen met je Afrikaanse identiteit naar het Westerse Klassieke Ballet?

“Dans is echt een deel van mijn cultuur, mijn Afrikaanse identiteit uit Port-Gentil, Gabon. Elke dag naar muziek luisteren en muziek maken, en mensen die ronddansen, dit is in wezen hoe ik me mijn kindertijd in Afrika herinner en wat het meest levendig blijft. Ik kon het niet helpen om alles wat ik zag te imiteren: hoe mensen observeren, staan en gebaren maken, maar ook de ervaring in een gemeenschap van traditionele en ceremoniële dansen.

De Myènè (mijn etnische stam) gebruiken een bepaalde manier van dansen en ervaren via de dans een mystiek die verbonden is met het communiceren met de voorouders. Het was voor mij duidelijk dat dans een verhaal kon vertellen en ik wilde daar deel van uitmaken.”

Hoe verliep je carrière na het CNSMDP en hoe kwam je bij NDT terecht?

“Tijdens mijn laatste jaar op het CNSMDP kreeg ik een contract bij Ballet du Grands Theatre de Geneve. Velen weten dat er een gebrek aan banen is in de danssector, vooral voor zwarte vrouwelijke dansers, dus het was een droom voor mij. Ze hadden een breed repertoire van choreografen als Balanchine en Neumeier, maar ook Ohad Naharin en Amanda Miller.

Afgezien van de sociale verandering en de zoektocht naar de balans tussen werk en leven, was het moeilijkste deel van mijn 3 jaar in Genève het begrijpen hoe ik mijn lichaam dagelijks op de juiste manier kon verzorgen en onderhouden. Zoals veel nieuwe dansers lieten chronische blessures me het belang zien van opwarmen, conditioneren en later zelfs crosstraining in plaats van alleen maar stretchen. Na 3 jaar en vele mogelijkheden was ik enorm gegroeid en begon ik me af te vragen wat er nog meer te doen was.

Ik kreeg de kans om auditie te doen voor Ballet de Monte Carlo met een positief resultaat, en ik was superblij omdat de dansers daar de reputatie hadden van hun unieke individualiteit en het repertoire bood geweldige mogelijkheden om te groeien. In Monaco danste ik werken van onder andere Jean Christophe Maillot, William Forsythe en Johan Inger. Hoewel het een rijke omgeving was, wilde ik na 5 jaar mijn bewegingstaal verder ontwikkelen, zoals vloerwerk en theatraliteit. Ik begon lessen te volgen bij verschillende gezelschappen en uiteindelijk vond ik mijn weg naar een klas bij NDT. In augustus 2008 deed ik auditie voor NDT en een maand later verhuisde ik van Frankrijk naar Nederland. Ik had niet verwacht dat het zo snel zou gaan, maar ik kon geen nee zeggen toen Anders Hellström, die op dat moment directeur was, me een plek aanbood.”

Hoe was het en hoe vond je de sfeer bij NDT in die tijd?

“Het leven bij NDT was uniek anders, maar voelde in veel opzichten goed: het was een geweldige kans voor mijn carrière en artistieke ontwikkeling, maar ook vanwege de manier waarop dansers werden betrokken bij de besluitvorming van het gezelschap. Net als vele anderen kwam ik met de droom om met meesters te werken en een nieuw gebied van kennis en perceptie te betreden.

Toen ik begon, was het een wervelwind omdat ik meteen veel werk kreeg. Verschillende dansers waren met verlof vanwege zwangerschap of blessures, waardoor ik vrij snel deel kon uitmaken van het gezelschap. Sommige dansers hadden veel tijd doorgebracht met het creëren met Jiří Kylián en anderen kwamen binnen vanuit NDT 2, wat duidelijk te zien was aan hun ongelooflijke persoonlijkheden en kracht. Toen ik naar de repetities keek, was het een genot om het potentieel en de talenten te herontdekken van de oudere dansers die overbleven. Veel werken hebben mijn dansen diepgaand veranderd. Het was een opwindende tijd voor mij.

Een jaar later vonden er verschuivingen plaats in de artistieke leiding en nam Jim Vincent het over. Voor mij was de hele periode als een overgangsperiode, die stimulans bracht maar ook veel vermoeidheid. Ik had geen vrije tijd tussen het dansen in Monaco en met NDT, dus de periode van 2 jaar eiste zijn tol en ik moest het rustiger aan doen. Ik ben me meer gaan richten op andere samenwerkingsprojecten intern bij NDT.”

Hoe heeft je carrière zich na NDT ontwikkeld en waar licht je focus tegenwoordig?

“Ik kon altijd zien dat dansers een geweldige connectie hadden met het kennen van de behoeften van hun lichaam. Dit was iets wat ik meer wilde onderzoeken, kennis van wilde opdoen en met anderen wilde delen. In die tijd werd ik ook zwanger, wat ook een teken voor mij was. Bijna 10 jaar na mijn eerste kinesthetische cursus heb ik pedagogie op verschillende gebieden verkend.

Nu ben ik gecertificeerd in sportgezondheidseducatie, Reiki en ballet. Ik geef masterclasses aan het Conservatoire de Montpellier en ben begonnen aan een creatief project met 30 studenten. Door mijn werk en mijn pedagogische benadering blijf ik mijn interesses onderzoeken in de voordelen van het neuromusculaire geheugen en de kracht van de kennis van het lichaam in dansruimtes en recreatieve omgevingen.”

Tot slot, hoe was het om moeder te worden en een gezin te stichten? Hoe heeft dit jou als artiest beïnvloed?

“De onvoorwaardelijke liefde die je voelt als je een ouder wordt is ongelooflijk en mijn zwangerschap kristalliseerde veel van de overgangen die al in gang waren gezet. Als danser concentreer ik me vooral op zelfzorg en onderhoud, terwijl het krijgen van een kind me echt dwong om uit die manier van naar mezelf kijken te stappen en me met het leven bezig te houden.

Het beëindigen van mijn carrière als danser was een groot ding en deed me twijfelen aan mijn identiteit; ik vind het nog steeds vreemd dat dansers op een bepaalde leeftijd aankomen en gewoon stoppen. Toen ik moeder werd, leerde ik dat mijn lichaam zoveel belichaamde kennis in zich heeft. Ik combineer nu werk met jonge dansers en niet-dansers waar ik kan en zie mezelf graag zinvol werk doen op beide gebieden, terwijl ik mijn kinderen opvoed als alleenstaande moeder.”